ചോദ്യം: ഇസ്ലാമിക ബേങ്കിനെകുറിച്ച് വിശദീകരിക്കാമോ?
ഉത്തരം: പത്തൊമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെയും ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെയും മധ്യാഹ്നത്തിലാണ് ഇസ്ലാമിക ബേങ്കിംഗിനെക്കുറിച്ചു മുസ്ലിംകള്‍ ചിന്തിക്കാന്‍ തുടങ്ങിയത്. എന്നാല്‍ അയല്‍പക്ക രാഷ്ട്രങ്ങളിലൊക്കെ പലിശ സമ്പ്രദായത്തിലൂടെയായിരുന്നു ബേങ്ക് നടന്നിരുന്നത്. ഇതാകട്ടെ ചിലരെ പലിശയുമായി പൊരുത്തപ്പെട്ടുപോകാന്‍ തന്നെ പ്രേരിപ്പിച്ചു. ഖുര്‍ആനില്‍ പ്രസ്താവിച്ച റിബാ എന്ന പദം കൂട്ടുപലിശയാണെന്നൊക്കെ ചിലര്‍ ന്യായം നിരത്തി. അധികപേരും ഈ ആശയത്തെ നഖശിഖാന്തം വിമര്‍ശിക്കുകയും അതവര്‍ കൈവിടുകയും ചെയ്തു. ഇങ്ങനെ ചിന്തിക്കുന്നതിനിടയില്‍ പലിശരഹിത ബേങ്കിംഗ് പദ്ധതിയെക്കുറിച്ചവര്‍ ചിന്തിച്ചു. തുടര്‍ന്ന് 1983 ലാണ് ഇസ്ലാമിക് ഡവലപ്മെന്റ് ബേ ങ്കിന്റെ മേല്‍നോട്ടത്തില്‍ ഇസ്ലാമിക നിരീക്ഷണ കേന്ദ്രത്തിന് നാന്ദികുറിച്ചത്. 82/83 കാലഘട്ടത്തില്‍ ഇസ്ലാമിക ബേങ്കിന്റെ പ്രകടനപത്രികകള്‍ പ്രസ്തുത സ്ഥാപനം പുറത്തിറക്കി. ഇതേ തുടര്‍ന്ന് അമ്പതിലധികം രാജ്യങ്ങളില്‍ ഇസ്ലാമിക ബേങ്ക് അഥവാ പലിശരഹിത ബേങ്ക് നിലവില്‍ വന്നു. മുഴുവന്‍ രാഷ്ട്രങ്ങളും ഇതിന്റെ മാഹാത്മ്യം മനസ്സിലാക്കുകയും ലോകബേങ്കുമൊക്കെ അവരുടെ വാര്‍ഷിക റിപ്പോര്‍ട്ടില്‍ പ്രശംസിക്കുകയും ചെയ്തു. സമ്പത്തിന്റെ സ്ഥിരം വരുമാനമെന്ന തത്വം ഇസ്ലാമിക സാമ്പത്തിക വിദഗ്ധര്‍ നിരസിക്കുകയാണുണ്ടായത്. സ്വത്ത് വ്യത്യസ്ത വകുപ്പുകളില്‍ നിക്ഷേപിച്ചു ലാഭ വിഹിതത്തില്‍ നിക്ഷേപകനുമായി പങ്കിടുന്ന ഒരു ബേങ്ക് സംവിധാനമാണ് മുസ്ലിം സാമ്പത്തിക പടുക്കള്‍ തയ്യാറാക്കിയത്. ലാഭം ഇതനുസരിച്ച് പങ്കുവെക്കുന്ന പരിപാടിയെ ഇടപാടുകളുടെ സ്വഭാവമനുസരിച്ച് മുളാറബയെന്നും മുശാറകയെന്നും പറയുന്നു. മുളാറബ, നീതി, കാര്യക്ഷമത, സ്ഥിരത എന്നിവയാല്‍ മറ്റു ബേങ്കുകളില്‍ നിന്നു തീര്‍ത്തും വ്യതിരിക്തമാണിത്. ദുബൈ ഇസ്ലാമിക് ബേങ്ക് (1975), കുവൈത്ത് ഇസ്ലാമിക് ബേങ്ക്, സ്വാഫത് കുവൈത്ത് (1977), മസ്വാരിഫ് ഫൈസല്‍ അല്‍ ഇസ്ലാമി ബഹ്റൈന്‍ (1982) ഇങ്ങനെ നൂറില്‍പ്പരം ബാങ്കുകള്‍ മുമ്പ് പ്രസ്താവിച്ച മാതൃകയില്‍ തന്നെ നടന്നുവരുന്നു.
മുശാറകയെന്നാല്‍ ഒരു വ്യവസായ പ്രവര്‍ത്തനത്തിനുവേണ്ടി ഒന്നോ രണ്ടോ അതിലധികമോ പേര്‍ ബേങ്കില്‍ നിന്നു ധനം കരസ്ഥമാക്കുന്നു. ബേങ്ക് മറ്റു കൂട്ടരുമായി ചേര്‍ന്ന് ആവശ്യമായ ധനം കൊടുക്കുകയും ബാങ്കിനോട് കൂടെ മറ്റുള്ളവര്‍ക്കും ഇതില്‍ പങ്കാളികളാകാമെന്ന വ്യവസ്ഥകളോടെ പദ്ധതി നടപ്പിലാക്കുകയും ഈ കൂട്ടായ്മയിലൂടെ ലഭ്യമാകുന്ന ലാഭം നിര്‍ണിത രീതിയില്‍ ബേങ്കും പങ്കാളികളും വീതിക്കുകയും നഷ്ടമാണെങ്കില്‍ പങ്കാളികളുടെ നിലവാരമനുസരിച്ചു ബേങ്ക് വഹിക്കുന്നു. ക്ഷയിക്കുന്നതും സ്ഥിരമായതും എന്നിങ്ങനെ രണ്ട് വിധമുണ്ട് മുശാറക. ഒരു കമ്പനിയില്‍ സ്ഥിരമായി പങ്കാളിയാകുന്നതിന് സ്ഥിരം മുശാറകയെന്നും ബേങ്കിന്റെ മുതല്‍മുടക്ക് ഘട്ടം ഘട്ടമായി കൊ ടുത്തുവീട്ടുമ്പോള്‍ പദ്ധതിയുടെ ഉടമാവകാശം പൂര്‍ണമായി ഇടപാടുകാരില്‍ എത്തിച്ചേരുന്ന ക്രിയക്ക് ക്ഷയിക്കുന്ന മുശാറകയെന്നും വിശേഷിപ്പിക്കുന്നു.
ഉത്തരം: പത്തൊമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെയും ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെയും മധ്യാഹ്നത്തിലാണ് ഇസ്ലാമിക ബേങ്കിംഗിനെക്കുറിച്ചു മുസ്ലിംകള്‍ ചിന്തിക്കാന്‍ തുടങ്ങിയത്. എന്നാല്‍ അയല്‍പക്ക രാഷ്ട്രങ്ങളിലൊക്കെ പലിശ സമ്പ്രദായത്തിലൂടെയായിരുന്നു ബേങ്ക് നടന്നിരുന്നത്. ഇതാകട്ടെ ചിലരെ പലിശയുമായി പൊരുത്തപ്പെട്ടുപോകാന്‍ തന്നെ പ്രേരിപ്പിച്ചു. ഖുര്‍ആനില്‍ പ്രസ്താവിച്ച റിബാ എന്ന പദം കൂട്ടുപലിശയാണെന്നൊക്കെ ചിലര്‍ ന്യായം നിരത്തി. അധികപേരും ഈ ആശയത്തെ നഖശിഖാന്തം വിമര്‍ശിക്കുകയും അതവര്‍ കൈവിടുകയും ചെയ്തു. ഇങ്ങനെ ചിന്തിക്കുന്നതിനിടയില്‍ പലിശരഹിത ബേങ്കിംഗ് പദ്ധതിയെക്കുറിച്ചവര്‍ ചിന്തിച്ചു. തുടര്‍ന്ന് 1983 ലാണ് ഇസ്ലാമിക് ഡവലപ്മെന്റ് ബേ ങ്കിന്റെ മേല്‍നോട്ടത്തില്‍ ഇസ്ലാമിക നിരീക്ഷണ കേന്ദ്രത്തിന് നാന്ദികുറിച്ചത്. 82/83 കാലഘട്ടത്തില്‍ ഇസ്ലാമിക ബേങ്കിന്റെ പ്രകടനപത്രികകള്‍ പ്രസ്തുത സ്ഥാപനം പുറത്തിറക്കി. ഇതേ തുടര്‍ന്ന് അമ്പതിലധികം രാജ്യങ്ങളില്‍ ഇസ്ലാമിക ബേങ്ക് അഥവാ പലിശരഹിത ബേങ്ക് നിലവില്‍ വന്നു. മുഴുവന്‍ രാഷ്ട്രങ്ങളും ഇതിന്റെ മാഹാത്മ്യം മനസ്സിലാക്കുകയും ലോകബേങ്കുമൊക്കെ അവരുടെ വാര്‍ഷിക റിപ്പോര്‍ട്ടില്‍ പ്രശംസിക്കുകയും ചെയ്തു. സമ്പത്തിന്റെ സ്ഥിരം വരുമാനമെന്ന തത്വം ഇസ്ലാമിക സാമ്പത്തിക വിദഗ്ധര്‍ നിരസിക്കുകയാണുണ്ടായത്. സ്വത്ത് വ്യത്യസ്ത വകുപ്പുകളില്‍ നിക്ഷേപിച്ചു ലാഭ വിഹിതത്തില്‍ നിക്ഷേപകനുമായി പങ്കിടുന്ന ഒരു ബേങ്ക് സംവിധാനമാണ് മുസ്ലിം സാമ്പത്തിക പടുക്കള്‍ തയ്യാറാക്കിയത്. ലാഭം ഇതനുസരിച്ച് പങ്കുവെക്കുന്ന പരിപാടിയെ ഇടപാടുകളുടെ സ്വഭാവമനുസരിച്ച് മുളാറബയെന്നും മുശാറകയെന്നും പറയുന്നു. മുളാറബ, നീതി, കാര്യക്ഷമത, സ്ഥിരത എന്നിവയാല്‍ മറ്റു ബേങ്കുകളില്‍ നിന്നു തീര്‍ത്തും വ്യതിരിക്തമാണിത്. ദുബൈ ഇസ്ലാമിക് ബേങ്ക് (1975), കുവൈത്ത് ഇസ്ലാമിക് ബേങ്ക്, സ്വാഫത് കുവൈത്ത് (1977), മസ്വാരിഫ് ഫൈസല്‍ അല്‍ ഇസ്ലാമി ബഹ്റൈന്‍ (1982) ഇങ്ങനെ നൂറില്‍പ്പരം ബാങ്കുകള്‍ മുമ്പ് പ്രസ്താവിച്ച മാതൃകയില്‍ തന്നെ നടന്നുവരുന്നു.
മുശാറകയെന്നാല്‍ ഒരു വ്യവസായ പ്രവര്‍ത്തനത്തിനുവേണ്ടി ഒന്നോ രണ്ടോ അതിലധികമോ പേര്‍ ബേങ്കില്‍ നിന്നു ധനം കരസ്ഥമാക്കുന്നു. ബേങ്ക് മറ്റു കൂട്ടരുമായി ചേര്‍ന്ന് ആവശ്യമായ ധനം കൊടുക്കുകയും ബാങ്കിനോട് കൂടെ മറ്റുള്ളവര്‍ക്കും ഇതില്‍ പങ്കാളികളാകാമെന്ന വ്യവസ്ഥകളോടെ പദ്ധതി നടപ്പിലാക്കുകയും ഈ കൂട്ടായ്മയിലൂടെ ലഭ്യമാകുന്ന ലാഭം നിര്‍ണിത രീതിയില്‍ ബേങ്കും പങ്കാളികളും വീതിക്കുകയും നഷ്ടമാണെങ്കില്‍ പങ്കാളികളുടെ നിലവാരമനുസരിച്ചു ബേങ്ക് വഹിക്കുന്നു. ക്ഷയിക്കുന്നതും സ്ഥിരമായതും എന്നിങ്ങനെ രണ്ട് വിധമുണ്ട് മുശാറക. ഒരു കമ്പനിയില്‍ സ്ഥിരമായി പങ്കാളിയാകുന്നതിന് സ്ഥിരം മുശാറകയെന്നും ബേങ്കിന്റെ മുതല്‍മുടക്ക് ഘട്ടം ഘട്ടമായി കൊ ടുത്തുവീട്ടുമ്പോള്‍ പദ്ധതിയുടെ ഉടമാവകാശം പൂര്‍ണമായി ഇടപാടുകാരില്‍ എത്തിച്ചേരുന്ന ക്രിയക്ക് ക്ഷയിക്കുന്ന മുശാറകയെന്നും വിശേഷിപ്പിക്കുന്നു.